İyi Bir Yöneticinin Sahip Olması Gereken Özellikler
Yaygın
bir düşünceye göre çalışanların ücret gelirleri arttıkça performansları
yükselmektedir. Oysaki yapılan çalışmalar bunun doğru olmadığını
göstermektedir. İş ekibinden daha fazla verim almak isteyen yöneticilerin
öncelikle çalışanların ücret gelirlerinden daha ziyade kendi yönetim tarzlarına
bakmaları gerekmektedir. Çalışanların başarısı aynı zamanda yöneticinin
başarısıdır, eğer bu konuda bir sıkıntı yaşanıyorsa bu, yöneticinin etkin bir
yönetim sergileyememesinden kaynaklanmaktadır.
Yöneticilerin
başarılı bir yönetim sergileyebilmeleri için bazı becerilere sahip olması ve
onları sürekli geliştirmesi gerekir. Bu
yönetsel beceriler vasıtası ile yöneticiler; çalışanlarda bulunan çeşitli
yetenekleri, bilgi ve deneyimi ortaya çıkarır, onların çalışma azmini güçlendirerek
kendi başarı kapasitesini arttırır.
Yöneticilerin
kendilerinden beklenilen görevleri yerine getirebilmesi ve başarılı olabilmesi;
sevilen, saygı duyulan ve güvenilen biri olmasına bağlıdır. İş ortamındaki
huzurun sağlanması, verimliliğin artması ve örgütün bütünleşmesi yöneticilerin
asli görevidir. Bunun için yöneticiler bazı özelliklere sahip olmak zorundadır.
Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz;
Objektif ve Tarafsız Olmak:
Yöneticiler iş süreçlerinde çeşitli durum ve olaylar ile karşılaşır. Bu nedenle en doğru yargıya varabilmek ve
karar alabilmek için, her koşulda objektif olabilmeli ve tarafsızlığını
korumalıdır. Yönetici ayrım yapmadan her çalışana eşit mesafede bir tutum
sergilemelidir. Bu davranış adil bir yönetici olarak kendisine duyulan güveni
ve sadakati artıracaktır.
Analitik Düşünebilmek: Yönetici;
işlerin yürütümü esnasında ve yaşanan sorunlar karşısında mevcut durumu bileşenleri
ile birlikte bir bütün olarak görüp, en doğru sonuca ulaştıracak sistematik
düşünce tarzına sahip olmalıdır. Her bileşenin tek başına ve bütün ile olan
ilişkisini değerlendirip çözümleyebilmeli ve sonuçlarını ortaya koyabilmelidir.
Kendini İfade Edebilmek: Günümüzün
en ciddi iletişim konularından bir tanesidir. Bu nedenle yöneticilerden,
kendilerini doğru ve rahat ifade edebilmeleri beklenir. Planları hazırlayan, iş
emirlerini veren ve talimatların uygulanmasını sağlayan yönetici, çalışanlara
iş konusunda beklentilerini net olarak ifade edebilmeli, açık sözlü ve tutarlı
olmalıdır. Yöneticiler bulundukları makamın temsil yetkisine sahip kişiler
olarak, muhatapları ile verimli
ilişkiler kurabilmelidir. Bu ilişkilerde doğru ve yeterli bilgi aktarımı
yöneticinin başarısı ve etkinliği için oldukça önemlidir.
Soğuk Kanlı Olmak:
İş yaşamı her türlü beklenmedik olayın gerçekleşme ihtimali doğrultusunda
sürdürülür. Durum ve koşullar ne olursa olsun yönetici en doğru kararı
verebilmek için soğukkanlı olmak ve gidişatı kontrol altında tutmak zorundadır.
Çalışma ekibinin olumsuzluktan etkilenmemesi ve başarısızlığın önlenebilmesi
için yöneticiler, içinde bulunulan duruma hâkim olmalı ve strese
dayanabilmelidir.
Öngörülü Olmak: Belirlenen
amaçlar doğrultusunda uygulanmakta olan planların başarısı için yöneticiler,
geleceği ön görebilmeli ve olası her duruma karşı hazırlıklı olmalıdır.
Yöneticiler ürettikleri senaryolar ile şartlar değiştiğinde yeni durumun ne
olabileceği konusunda bir fikre sahip olmalıdır.
Kendi Hatalarını Kabullenebilmek: Her
insan hata yapabilir, hatalar başarıya giden yolun basamaklarıdır. Yapılan
hatayı kabullenmek ve bundan ders çıkarmak önemli bir erdemdir. Sanılanın
aksine hataların sorumluluğunu almak yöneticiye duyulan güveni arttır. Yöneticiler hatalarının sorumluluğundan
kaçarak daha ciddi problemlere sebep olabilirler. Eğer bir hata durumu söz
konusu ise yönetici en kısa sürede sorumluluğu üstlenip gereken müdahaleler ile
hatalarının etkisini azaltmalı ve itibarını korumalıdır. Yönetici yaratacağı
güven ve saygınlık ile olası bir hatanın sorumluluğundan kaçmanın getirisinden
daha fazlasını elde eder.
Başarıyı Paylaşabilmek: Yöneticinin
başarısı, çalışma ekibinin başarısına bağlıdır. Başarıda sürekliliği sağlamak
ve ekibin motivasyonunu korumak, başarıda emeği bulunan çalışma ekibinin
katkılarını takdir etmek ile başlar. İyi bir yönetici, ekibinin başarılarını
ödüllendirmelidir. Ödüllendirme maddi olabileceği gibi manevi de olabilir,
önemli olan ekibin yöneticiye olan inançlarını korumaları ve adalet duygusuna
inanmalarıdır.
Bütünlük Sağlayabilmek:
Yöneticiler, farklı kişilik ve tarzlardan oluşan ekip çalışanları ile bir
bütünlük oluşturup birlik ve beraberliği sağlayabilmelidir. Ekibi meydana
getiren bireyler arasında bir gruplaşma veya zıtlaşma söz konusu olursa,
çatışma ve stres ortamı oluşacaktır. Mutsuz
ve gergin bir ortam yöneticinin başarısını da önemli derecede etkileyecektir.
Ekipte meydana gelebilecek çalışan sirkülasyonu planların uygulanmasında
sıkıntılara neden olabilir. Bu nedenle yönetici, herkesin katılımı ile takım
ruhunun oluşmasını sağlamalıdır.
Yenilikçi Olmak:
Organizasyonların faaliyetlerini sürdürdüğü çevre sürekli değişmektedir.
Yöneticiler çevresel gelişmeleri izlemek ve bu doğrultuda gereken yenilikleri
yapmak zorundadır. Yöneticiler yenilikleri çabuk öğrenip hızla uygulamadır.
Otorite Kurabilmek:
Otorite kurmanın ve bunu koruyabilmenin bir gereği olarak, yöneticiler işlerin
takip ve kontrolünü yaparak varlıklarını hissettirmelidir. Çalışanların
işlerini rahatça yapabilmeleri için onlara gereken serbestlik ve özerklik
tanınmalıdır. Ancak yöneticiler; belirli izleme, takip ve kontrol faaliyetleri
ile durumun kendi kontrolleri dışına çıkmasını önlemelidir.
Kararlı Olmak:
Yönetici, ne istediğini nereye varacağını bilen kişidir. Amaçlarını ve
hedeflerini açıklar, ekibini başarılı olmak için motive eder. Karasızlık veya
kararlarından emin olamamak yöneticiye duyulan inanç ve güveni olumsuz etkiler.
Başarılı bir yönetici, kötü de olsa bir karar almalı ve arkasında durmalıdır.
Öz Güvenli Olmak:
Yönetici, belirsizlik durumunda yada engellerle karşılaştıkça, geri çekilmek
yerine kendine güvenerek atılım yapmalıdır. Yöneticiler cesaretleri ve
özgüvenleri ile çalışanların takdirini toplar ve onlara liderlik ederler. Hiç kimse pasif bir yöneticiyi ciddiye almaz.
Esnek Olmak:
Organizasyonların faaliyet gösterdiği çevre değişkenlik gösterdiği gibi alınan
kararlar ve uygulanan planlar değişen çevre koşullarına uyarlanabilecek
esneklikte olmalıdır. Yönetici kararlarında ve faaliyetlerinde bu esnekliği göz
ardı etmemelidir.
Mütevazi Ve Alçak Gönüllü Olmak:
Yöneticiler muhatapları ile iyi ilişkiler kurmak ve sağlıklı bir iletişim tesis
etmek zorundadır. Tevazu göstermek ve alçak gönüllü olmak, yöneticiler ve
muhatapları arasında samimi bir diyalog oluşmasını sağlar. Başarılı yöneticiler
diğer insanların görüşlerine önem verir ve düşüncelerine saygı gösterir.
İletişim kurulamayan, bencil ve ukala yöneticiler çoğunlukla sevilmez ve
kendisine karşı bir blok oluşmasını sağlarlar.
Empati Kurabilmek:
Bir organizasyonun en önemli varlığı insandır, bu nedenle çalışanların insani
özellikleri ve psikolojik durumları göz önünde bulundurulmalıdır. Çalışanlara
sadece iş gücü olarak bakmak büyük bir hatadır. Yöneticiler kendilerini
çalışanların yerine koymalı onların psikolojik iklimini anlayışla
karşılamalıdır. Çalışanlara insan olarak değer verildiğini hissettirmek
yöneticiye duyulan sevgi ve saygıyı arttıracaktır. Yöneticiler bu sayede
yetkilerinin yetmediği durumlarda çalışanların fedakârlığı ile bazı konuları
çözüme kavuşturabilir.
Eleştirel Düşünebilmek: Eleştirel
düşünce bir karar almadan önce sahip
olunan bilginin sorgulanmasını sağlar ve olası sonuçların ön görülmesine
yardımcı olur. Eleştirel düşünce yapısıyla yönetici mevcut durumu analiz ederek
elindeki bilgilerin doğruluğundan emin olur ve en doğru sonuç için mantığını
kullanır. Yöneticiler elindeki bilgilere güvenerek erkenden kestirme karar
vermek yerine soru sorarak ve farklı fikirleri değerlendirerek alternatif
seçenekler arasından en akılcı sonuca ulaşıp o şekilde karar almalıdır.
İyi Bir Dinleyici Olmak:
Yöneticiler sorumlu oldukları çalışanlar ile etkili bir iletişim kurmak
zorundadır. Nitelikli bilgi ve haber akışı yöneticinin iş görüşünü
kuvvetlendirir ve isabetli kararlar almasını sağlar. Düşüncelerine önem
verildiğini bilen çalışanlar daha yapıcı fikirler ile yöneticiyi destekler ve
işlerini kolaylaştırır. Yöneticinin kararlarına katkı sağlayan çalışanlar
alınan kararların uygulanması ve başarısı için yoğun çaba gösterirler.
Zamanı Verimli Kullanabilmek:
Yöneticiler için sahip oldukları zamanı yönetebilmek oldukça önemlidir. Hayır
diyememek, yetki devredememek, çalışanlara gereken özerkliği sağlayamamak zaman
israfına neden olmaktadır. Yöneticinin başarısı sahip olduğu zamanı yönetip
verimli kullanabilmesine bağlıdır. Yöneticiler uzun ve kısa vadeli hedeflerini
önem sırasına göre ayrıştırıp programlamalıdır. Günlük işlerde öncelik sırası
belirlenmeli, hiçbir iş yarım yada askıda bırakılmamalıdır. Olası acil
durumları tolere edebilmek için mutlaka boş bir zaman dilimi bırakılmalıdır.
Geri Bildirimde Bulunmak: Çalışanlar
faaliyetlerinin sonuçlarıyla ilgili olarak ne kadar iyi olduklarını veya
kendilerinden beklenilenlerin ne kadarını başarabildiklerini öğrenmek isterler.
Çünkü başarma duygusu önemli bir ihtiyaç ve motivasyon kaynağıdır. Yöneticiler
sorumlu oldukları çalışanların faaliyetlerini denetlerken aynı zamanda bu
denetim sonucu hakkında kendilerine bilgi vermek zorundadır. Geri bildirim mekanizması ödül sistemi ile
desteklendiği takdirde çalışanın performans ve motivasyonuna önemli katkı
sağlamaktadır.
Rehberlik Edebilmek: Yönetici
ve çalışan ilişkisi, emir ver yapsınlar mantığından çok ötedir. İyi bir
yönetici ekibini yönetirken aynı zamanda yönlendirici olmak zorundadır. Yöneticiler
ekiplerini oluşturan bireyleri iyi tanımalı ve onların yeteneklerini
keşfetmelidir. Kendi ekibinin gelişimine katkı sağlayan, onları belirli
hedefler doğrultusunda yönlendiren ve aynı zamanda kendi ekibine akıl hocalığı
yapan bir yönetici, başarılı bir çalışma ortamının oluşmasını sağlar. Bu sayede
ekibin başarısı aynı zamanda yöneticinin başarısına aracılık eder.
Liderlik Edebilmek: Liderlik
ve yöneticilik ayrı kavramlardır, her iki kavramda kendine has üstünlüklere
sahiptir. Ancak tüm yönetim otoritelerince iyi bir yöneticinin liderlik
özelliklerine sahip olması gerektiği özellikle vurgulanmaktadır. Buraya kadar
saydığımız birçok özellik liderlik vasıfları arasında da bulunmaktadır. Yöneticiler
yönetsel yeteneklerini liderlik vasıfları ile donattıkları zaman daha etkin bir
yönetim sergilerler.
