İşletme Entropisi Ve Performans

İşletme Entropisi Ve Performans

Entropi denilen şey genellikle fizik kavramları içinde kullanılır ancak bu kavrama farklı disiplinlerde de rastlamak mümkün. İşletme bilimi yönünden entropiyi ele alırsak; işletmedeki fonksiyonel birimleri oluşturan sistem herhangi bir nedenden dolayı bozulmaya başlarsa, işletme entropisi artış gösterir. Özetle, bir işletmenin iş süreçlerinin devamlılığı için aksayan birimin yerine diğer birimler daha fazla çaba göstermek ve kaynak harcamak zorundadır.

İşletmelerin sahip oldukları maddi, manevi ve teknik özellikler zamanla bir erozyona maruz kalır. Bu erozyon eskime, tükenme, bozulma, geri kalma ve aksama şeklinde kendini gösterir. İş süreçlerinin sürdürülebilirliği adına daha fazla kaynağa ve iş gücüne ihtiyaç duyulur. Bu eskiyen bir telefonun daha sıklıkla şarja takılması veya eskiyen bir aracın daha fazla yakıt tüketmesi gibidir. Aynı işi yapmak için daha fazla daha fazla enerji harcanır, daha fazla güç tüketilir. Zaman geçtikçe ortaya çıkan bu açığı gidermek için gereken kaynak ve emek, işletmelerin entropisini oluşturur.

İşletmelerin entropisi düşük olduğu zaman yapılması planlanan iş için mevcut kaynak ve emek daha verimli kullanılmaktadır. Diğer şekliyle işletme entropisinin yüksek olması durumunda planlanan iş için verimli kaynak ve emek kaybı vardır yani işletme performansında azalma söz konusudur.

İşletme yapısında zamanla ortaya çıkan baskıcı yönetim, aşırı kontrol, bürokrasi, rekabet, stres gibi faktörler çalışan memnuniyetsizliğinin artmasına ve iş tatmininin azalmasına neden olur. Bu tip durumların söz konusu olduğu örgütlerin iş süreçlerinde fonksiyonel bozukluk yaşaması kaçınılmazdır. Fonksiyonel bozulmalara teknik özellikler, örgüt kültürü, yönetim politikaları ve liderlik özellikleri de sebep olabilir. Dolayısıyla aynı işi yapabilmek için işletme entropisinin artış göstermesi performansın olumsuz yönde ilerlediğini göstermektedir.

İşletme entropisi yüksek olan işletmelerde çalışanların motivasyonu oldukça düşüktür. Çalışanlar gereksiz işlerle çok daha fazla zaman kaybederler. İş süreçlerinde fire, kayıp ve israf daha fazladır. Çözüm yerine bahane ve mazeret ileri sürülür. Motivasyonda artış sağlanması durumunda işletme entropisi azalma eğilimindedir ve çalışanların iş tatmini artış gösterir. Çalışanlar daha fazla özveri ile katkı sağlarlar ve üretkenlikte artış gözlenir.

İşletme entropisini kontrol altında tutabilmek için üç faktör üzerinde durulması gerekir. Bunlardan ilki yönetsel yaklaşım ve yönetim politikalarıdır. Karar alma mekanizmalarındaki katılımın azlığı, bürokratik süreçlerdeki fazlalık, yönetimin sertliği, ve hiyerarşik kademeler arasındaki diklik işletme entropisini arttıracaktır. Diğer bir faktör örgüt kültürü ve örgütsel davranış özellikleridir. Rekabet, stres, dedikodu ve örgütsel adalet gibi konular işletme entropisini etkilemektedir. Son faktör ise iş süreçleridir. Otonomi, iş güvenliği, çalışan güçlendirme, yenilikçilik, teknoloji vb. konular işletme entropisi üzerinde etkili olmaktadır.

İşletme entropisinin tespiti ve ölçümü için çeşitli sistematik yöntemler vardır. En basit yol, üç faktörlü bir indeks yardımı ile sınırlayıcı değişkenlere ait verilerin işletme performans verilerine oranlanmasıdır. Bu sayede entropi kaynakları, etki gücü ve entropinin şiddeti hakkında bir fikir yürütülebilir.

Entropi düzeyinin en büyük etkisi ve göstergesi iş tatmini ve çalışan sadakatidir. Dolayısıyla performans artışına veya azalışına neden olan emek faktörüne bağlı olan değişkenlerdir. Bu nedenle bir işletmenin en değerli varlığının çalışanları olduğu bir kez daha ortaya çıkmaktadır. İnsan odaklı bir yönetim yaklaşımının olumlu sonuçları birçok çalışmada ortaya konulmuştur. İş tatmini ve çalışan memnuniyeti ile birlikte motivasyonda artış sağlanacağı, özverinin iş verimi ile örgütsel performansı olumlu etkileyeceği açıktır. Problem çözende problem olanda çoğu zaman insandır. O halde yönetimde insancıl eğilimler işletme entropisini kontrol etmek ve performans düzeyini arttırmak için kullanılabilir.